4 Ekim 2022 Salı

Fincede Ünsüz Uyumu

NİCEL ÜNSÜZ UYUMU

Fincede pp, tt ve kk uzun ünsüzlerinin p,t ve k ünsüzlerine dönüşmesine nicel ünsüz uyumu denir.

PP->P 

kaappi "dolap"

kaapi-ssa "dolapta"

TT->T

matto "paspas"

mato-lla "paspasın üzerinde"

KK->K

kukka "çiçek"

kuka-n "çiçeğin"


NİTEL ÜNSÜZ UYUMU

Nitel ünsüz uyumu kısa p ve t ünsüzünün diğer bir takım ünsüzlere dönüşmesi ve k ünsüzünün bazı durumlarda düşmesine verilen addır. Eğer kısa p ünsüzü bir ünlü veya l ve r ünsüzlerinden birinden sonra geliyorsa v ünsüzüne dönüşür. Benzer şekilde kısa t ünsüzü bir ünlüden veya h ünsüzünden sonra geliyorsa d ünsüzüne dönüşür. 

P->V

tupa "kulübe"

tuva-ssa "kulübede"

VokalT->VokalD

katu "sokak"

kadu-lla "sokakta"

HT->HD

lähte- "ayrılmak"

lähden "ayrılıyorum"

K->-

tauko "mola"

tauon "molanın" 

Bu son durumun istisnası poika ve aika sözcükleridir. 

Eğer p, t ve k ünsüzleri bir nazal ünsüzden sonra geliyorsa bir takım ünsüz değişimleri gerçekleşir.

MP->MM

ampu- "ateş etmek"

ammumme "ateş ederiz"

NT->NN

ranta "sahil"

rannalla "sahilde"

NK->NG

kenkä "ayakkabı"

kengän "ayakkabının"

LT->LL

kulta "altın"

kullan "altının"

RT->RR

parta "sakal"

parrassa "sakalda"

Bunların haricinde çok nadir görülen K->J ve K->V değişimi vardır. 

polke-, poljen (LKE->LJE)

särke-, särjen (RKE->RJE)

rohkenet, rohjeta (HKE->HJE)

puku, puvun (K->V)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder